Gedrongen kantmos

Voor het determineren van mossen (voor beginners) vond ik een geweldig boek: Fotogids Mossen. Dit lijkt me gewoon pluisjesmos (Dicronella heteromalla). Het blad is heel erg fijn en het groeit in polletjes. Als je mos determineert dan kun je dat eigenlijk het beste in het veld doen en met een 10x loep om de kenmerken goed te bekijken. Wat ik doe is thuis de foto's bestuderen.... Alles onder voorbehoud dus. Want er zijn ook weer mossen die op pluisjesmos lijken, al ben ik hier wel vrij zeker van.

Het punt is dat mijn aandacht vaak getrokken wordt door details die voor het determineren minder belangrijk zijn... Druppels op glasharen bijvoorbeeld.

De groei van dit haarmos probeer ik te volgen. Maar het is echt een langzaam-aan-mos... Een bloem zou al lang uitgebloeid zijn! Vermoedelijk is dit gewoon haarmos. Zojuist heb ik gezien dat een kapsel een schijfje heeft. Daarmee onderscheidt het zich van fraai haarmos.

Dit levermos groeit op een vermolmde boom en lijkt mij gedrongen kantmos (Lophocolea heterophylla).

Het is heel fijn spul. Je moet er dicht op kruipen en het is lastig om goed in beeld te krijgen.

Tenzij je geluk hebt! Het zwarte knopje is een sporenkapsel dat bij rijpheid opent met vier kleppen, zoals het kapsel ernaast.

Een hogere vergroting laat de twee stadia wat beter zien. En nu las ik dat in het zwarte bolletje tussen de sporen ook springdraden (elateren) zitten. Zodra het kapsel openbarst slingeren ze de sporen naar buiten. Wat een mooi mechanisme! Dat wilde ik wel eens zien...

En dus heb ik de inhoud van een sporenkapsel onder een microscoop gelegd. De bolletjes zijn de sporen en de gedraaide draden ertussen de elateren. Elateren zijn zeer lange cellen die dankzij spiraalvormige verdikkingswanden kronkelende bewegingen kunnen maken als de luchtvochtigheid in de omgeving verandert (bron: Fotogids Mossen). De sporen liggen er los tegenaan. Dat vind ik nu kicken!